EP27.พ่อแม่ครูอาจารย์สายพระป่าในประเทศไทย

ในประเทศไทย สายพระป่า คือสายกรรมฐานของพระภิกษุฝ่ายอรัญวาสีที่สืบทอดมาจากพระครูวิเวกพุทธกิจ (เสาร์ กนฺตสีโล) และพระครูวินัยธรมั่น ภูริทตฺโต พระภิกษุในสายนี้เน้นฝึกกรรมฐานควบคู่กับการรักษาพระวินัยอย่างเคร่งครัด

ประวัติ

พระภิกษุฝ่ายธรรมยุติกนิกายตั้งแต่ยุคแรกจะศึกษาคันถธุระในช่วงเข้าพรรษา พอถึงหน้าแล้งจึงออกจาริกไปฝึกวิปัสสนาธุระตามที่ต่าง ๆ โดยเฉพาะในภาคอีสานมีพระอาจารย์ดี พนฺธุโล และพระอาจารย์ม้าว เทวธมฺมี เป็นกำลังสำคัญ

ต่อมาศิษย์พระอาจารย์ม้าวคือพระอุบาลีคุณูปมาจารย์ (จันทร์ สิริจนฺโท) ขณะยังเป็นพระครูวิจิตรธรรมภาณี ได้เข้ามาศึกษากรรมฐานกับพระปัญญาพิศาลเถร (สิงห์) วัดปทุมวนาราม แล้วจำพรรษาที่วัดปทุมวนารามตั้งแต่ปี พ.ศ. 2439 ในระหว่างนั้นพระอาจารย์หนู ฐิตปญฺโญ และพระอาจารย์เสาร์ กนฺตสีโล ได้เข้ามาจำพรรษาที่วัดปทุมวนารามด้วย เพื่อศึกษาพระปริยัติธรรมและอบรมกรรมฐานโดยมีพระอุบาลีคุณูปมาจารย์ (จันทร์) เป็นพระอาจารย์ แล้วจึงกลับไปช่วยกันเผยแผ่ธรรมที่ภาคอีสานดังเดิม

เมื่อพระอาจารย์หนู ฐิตปญฺโญ ได้รับแต่งตั้งเป็นเจ้าอาวาสวัดปทุมวนาราม พระอาจารย์เสาร์จึงกลายเป็นผู้นำหมู่คณะพระป่าเพียงองค์เดียว ระหว่างนั้นพระอาจารย์มั่น ภูริทตฺโต ได้มาเป็นศิษย์พระอาจารย์เสาร์ และกลายเป็นกำลังสำคัญช่วยพระอาจารย์เสาร์เผยแผ่พระศาสนา เมื่อพระอาจารย์เสาร์มรณภาพลงในปี พ.ศ. 2486 พระอาจารย์มั่นจึงเป็นครูบาจารย์ใหญ่อบรมสั่งสอนหมู่คณะสายนี้ต่อ

ครูบาอาจารย์ที่มีชื่อเสียง

• สมเด็จพระมหาวีรวงศ์ (พิมพ์ ธมฺมธโร)
• สมเด็จพระมหาวีรวงศ์ (มานิต ถาวโร)
• พระธรรมเจดีย์ (จูม พนฺธุโล)
• พระอุดมญาณโมลี (จันทร์ศรี จนฺททีโป)
• พระญาณวิศิษฏ์สมิทธิวีราจารย์ (สิงห์ ขนฺตยาคโม)
• หลวงปู่พระมหาปิ่น ปญฺญาพโล
• พระราชนิโรธรังสี (เทสก์ เทสรํสี)
• หลวงปู่ขาว อนาลโย
• หลวงปู่ฝั้น อาจาโร
• หลวงปู่พรหม จิรปุญฺโญ
• พระสุทธิธรรมรังสี (ลี ธมฺมธโร)
• หลวงปู่ชอบ ฐานสโม
• หลวงปู่หลุย จนฺทสาโร
• พระญาณสิทธาจารย์ (สิม พุทฺธาจาโร)
• พระครูสุทธิธรรมรังษี (เจี๊ยะ จุนฺโท)
• หลวงปู่กงมา จิรปุญฺโญ
• พระโพธิญาณเถร (ชา สุภทฺโท)
• พระราชวุฒาจารย์ (ดูลย์ อตุโล)
• หลวงปู่จวน กุลเชฏฺโฐ
• หลวงปู่สิงห์ทอง ธมฺมวโร
• พระสุธรรมคณาจารย์ (เหรียญ วรลาโภ)
• หลวงปู่แหวน สุจิณฺโณ
• หลวงปู่ตื้อ อจลธมฺโม
• พระวิสุทธิญาณเถร (สมชาย ฐิตวิริโย)
• พระธรรมวิสุทธิมงคล (บัว ญาณสมฺปนฺโน)
• พระราชสังวรญาณ (พุธ ฐานิโย)
• พระอุดมสังวรวิสุทธิเถร (วัน อุตฺตโม)
• พระเทพวิสุทธิมงคล (ศรี มหาวีโร)
• พระมงคลวุฒ (เครื่อง สุภทฺโท)
• สมเด็จพระญาณวชิโรดม (วิริยังค์ สิรินฺธโร)
• พระญาณสิทธาจารย์ (ทองพูล สิริกาโม)
• หลวงปู่ปรีดา ฉนฺทกโร
• หลวงปู่ผินะ ปิยธโร
• หลวงปู่สนธิ์ สุมโณ
• พระครูญาณวิสิทธิ์ (เฟื่อง โชติโก)
• หลวงปู่ผั่น ปาเรสโก
• พระอริยเวที (เขียน ฐิตสีโล)
• แม่ชีแก้ว เสียงล้ำ
• หลวงปู่ผาง จิตฺตคุตฺโต
• หลวงปู่ผาง ปริปุณฺโณ
• หลวงปู่บัว สิริปุณฺโณ
• หลวงปู่อ่อน ญาณสิริ
• หลวงปู่บุดดา ถาวโร
• หลวงปู่บุญจันทร์ กมโล
• หลวงปู่แว่น ธนปาโล
• พระเทพสังวรญาณ (พวง สุขินฺทฺริโย)
• หลวงตาแตงอ่อน กลฺยาณธมฺโม
• เป็นต้น